Fütüristler Derneği İklimlendirme STK’ları ile çalışmalar yapabilir

Dijitalleşme denilince, eldeki veriyi bilgisayar ortamına aktarmış olmak gibi yanılgıya düşmemek gerekir. Örneğin, kâğıt fatura yerine elektronik fatura kullandığımızda, alış-verişi her ne kadar kalemle yazdığımız şeyleri dijitalleştirerek yapıyor olsak da işimizi dijitalleştirdiğimiz anlamını taşımıyor.

Geleceği bugünden yorumlayan idealistlerce kurulan Fütürüstler Derneği’ne yönelttiğimiz sorulara Dernek Yönetimince verilen cevaplar İklimlendirme Sektörüne de ilham olacak.

Fütüristler Derneği hakkında kısa bilgi verebilir misiniz, dernek olarak gerçekleştirdiğiniz faaliyetleri anlatabilir misiniz?

2005 yılında, sosyal yaşamın ve iş yaşamının gelecekte nasıl şekilleneceğine dair uz görülerde bulunmak üzere multi disipliner çalışmalar yapmak için kurulmuştur. Fütüristler Derneği, sosyal ve pozitif bilimler açısından tüm disiplinlerin ve teknolojinin insanlığı ne kadar ve nasıl etkileyeceği, nelerin değişeceği ve dönüşeceğiyle ilgili görüşleri paylaşmak; iş yaşamı ve sosyal hayatı iyileştirmeye yönelik yöntemler geliştirmek üzere faaliyetlerde bulunmaktadır.

1 Mart Gelecek Günü

İlk kez 2013 yılında Kadir Has Üniversitesi ev sahipliğinde organize edilen Türkiye’de yılın en büyük fütürist buluşmasıdır. Ardından gelen üç yıl Yeditepe Üniversitesi merkez kampüsünde düzenlendikten sonra 2018 yılında Bahçeşehir Üniversitesi ev sahipliliğinde gerçekleştirilmiştir.

Gelecek Günü, World

Future Society camiası içinde ABD dışında düzenli olarak organize edilen en etkin Fütürizm buluşmasıdır. Programın açılışı iki kez World Future Society başkanları tarafından yapılmış ve dünya çapında tanınan çok sayıda fütürist konuşmacı olarak yer almıştır.

Future Talks

Future Talks – Yılda 5-6 Kez yapılan 2 saatlik seminerlerdir. Hedef kitlesi üniversite öğrencilerdir. Her programın özel bir konusu vardır. İlki 2009’da yapıldı. Konu, “Geleceğin Meslekleri, İş Modelleri” idi.

2010’da 6 Future-Talks gerçekleştirildi. Konuları; Geleceğin Meslekleri ve İş Alanları-Sağlık Teknolojilerinde Gelecek idi. Ardından bu organizasyon Genç Fütüristler’in etkinliği haline geldi ve Genç Fütüristlerimizle bir araya gelmek isteyen kurumlarla organize edilmeye başladık. IBM, Deloitte, Vodafone, Unilever gibi şirketlerle çalıştık.

Futurist Shuffle

Fütüristlerin, yönetim kurulunun, derneğe üye olmak isteyenlerin, daha iyi bir gelecek isteyen herkesin, bilgi, buluş ve deneyimlerini paylaşabilecekleri, yeni fütüristler kazanmak amaçlı buluşmakaynaşma-paylaşma-arttırma amaçlı toplantılardır. Üç-dört ayda bir yapılır. İlki; 21 Aralık 2009’da Microsoft ev sahipliğinde gerçekleştirilmiştir. Bugüne dek 13 kez organize edilmiş olup çoğu internet üzerinden canlı da yayınlanmıştır.

Fütürizm Okulu / Gelecek Bilgisi

2009 yılında Bahçeşehir Üniversitesinde Tamkang ve Houston Üniversitelerindeki 4 yıllık Gelecek

Çalışmaları lisans programı içeriği esas alınarak 7 haftalık bir sertifika programı olarak başladı. Ardından Yeditepe ve Kadir Has Üniversitelerinde devam etti. 2017 yılında yine evine Bahçeşehir Üniversitesine dönen programımıza her alandan öğrenciler gelecek konusunda deneyim elde etmek için katılıyorlar. Programı derneğimizin Başkan Yardımcısı Dr. Mustafa Aykut yönetiyor.

Fütüristler Derneği olarak Türkiye’nin dijitalleşme sürecini nasıl görüyorsunuz?

Dijitalleşme denilince, eldeki veriyi bilgisayar ortamına aktarmış olmak gibi yanılgıya düşmemek gerekir. Örneğin, kâğıt fatura yerine elektronik fatura kullandığımızda, alış-verişi her ne kadar kalemle yazdığımız şeyleri dijitalleştirerek yapıyor olsak da işimizi dijitalleştirdiğimiz anlamını taşımıyor. Çünkü veri ile oynamak. Kâğıt üzerindekinden daha başka bir şey olmadı. Konuyu daha anlaşılır yapmak için veriyi sağanak yağan yağmura benzetebilirsiniz. Her yerden veri yağıyor. Ama bu haliyle ham veri hiç bir işe yaramaz. Onu ayıklamanız gerekir. Bunu yağmur suyunun bir havuza dolmasını sağlamak ve sonra onu filtreden geçirerek temizlemek gibi görebilirsiniz. İşte verinin bu haline malumat (information) diyoruz. Bunu da yine fatura örneğinden hareket edersek, şöyle örnekleyebiliriz. Faturalara bakarak alacak ve borçlarımızı hesaplayabilir ve mali durumumuzu görebiliriz. Verinin değerlenmesinin üçüncü aşamasında havuzda filtrelenmiş su örneğine dönersek, bu suyu damacanalarda toplamak ve damacanaların üzerine üretim tarihini, son kullanım tarihini yazmak elimizdeki veriyi bilgiye (knowledge) dönüştürdüğümüz anlamına gelir. Alacak ve borç faturalarının daha derin çözümlemesini yapıp, kimin ne kadar zamandır borcu olduğunu ya da bizim kime ne kadar zamandır borcumuz olduğunu ortaya çıkarmak da verinin bilgiye dönüşmüş halidir. Son aşamada damacanadaki suyu ısıtıp, onunla kahve pişirir ve bir kafede satarsak bilgelik (wisdom) yapmış oluruz.

Faturalarda da alacağımız borcumuzdan çok fazlaysa, işimizi yeniden yapılandırmak, müşteri portföyünü ya da verdiğimiz hizmeti değiştirmek aynı aşamanın sonucu olacaktır. Bu dört aşamaya baktığımızda, her birini sadece bilgisayarlar kullanarak yapmak rekabetçi liberal ekonomide çok şey ifade etmiyor. Gelişen bilgi ve iletişim teknolojisinin yeni enstrümanlarına ihtiyaç var. Bunlar daha hızlı çalışan bilgisayarların yanı sıra, daha hassas veriyi her yerden toplayan cihazlar (Nesnelerin İnterneti), daha çok veriyi hızla bir yerden bir yere taşıyan altyapı (5G ve fiber) ve bunları daha az insan gücü kullanarak, neredeyse hatasız yapabilen otomasyon (robot ya da automation) olarak sıralanabilir. Türkiye Nesnelerin İnternetinde hangi düzeyde, iletişim altyapısında hangi düzeyde ve otomasyonda hangi düzeyde diye bakıp, ortak bileşenini çıkartırsak dijitalleşmenin neresinde olduğumuzu anlayabiliriz. Çok açıktır ki, yolun başındayız ve sanayii, teknoloji, tarım, eğitim, ulaşım, sağlık, şehircilik, çevre başta olmak üzere hemen her alanda yapacak çok şeyimiz var. Geciktiğimiz her gün, başkalarının kat ettiği mesafe olarak karşımıza çıkıyor.

Dijitalleşme alanında ne tür faaliyetler yürütüyorsunuz, İklimlendirme sektörüne yönelik çalışmalarınız olabilir mi?

Dernek olarak düzenlediğimiz etkinliklerimizde (Future Talks, Futurist Shuffle) dijitalleşmenin ne olduğu hakkında dinleyicileri bilgilendiriyoruz. Bildiğiniz üzere iklimlendirme sektörü temel olarak Ar-Ge, üretim, Ur-Ge, pazarlama, tasarım, uygulama ve işletme gibi süreçlerden oluşmaktadır. Bu süreçler öncelikle tekil olarak ele alınarak dijitalleşme çalışmaları yapılmalı, daha sonra ise bütüncül olarak ele alınmalıdır. İklimlendirme sektöründeki Türk Tesisat Mühendisleri Derneği (TTMD), Mekanik Tesisat Mühendisleri Derneği (MTMD), İklimlendirme Soğutma Klima İmalatçıları Derneği (İSKİD) Makine Mühendisleri Odası (MMO) gibi etkin oda ve dernekler ile Fütüristler Derneğinin, iklimlendirme sektörüne yönelik birlikte çalışmaları sektörü daha iyi noktalara taşıyacağına inanıyoruz. Bu bağlamda iklimlendirme sektörüne yönelik derneğimizin de ilkeleri olan Yenilikçi, Geleceğe Odaklı, Yerel Katma Değeri Arttırıcı, Küresel Düşünen, Bilimler Arası, Birleştirici dernek içi ve sektördeki diğer dernekler ile işbirliği içerisinde birçok çalışmalar olacaktır.

Geleceğin yaşam alanları düşünülerek, İklimlendirme alanında dünyadaki gelecek öngörüleri hakkında neler söyleyebilirsiniz?

Akıllı binalar, akıllı nesneler, birbirleriyle haberleşen cihazlar ve kendi kendine karar verme yetisi  olan yapay zekâlı kontrol sistemleri geleceğin yaşam alanlarının vazgeçilmezi olacaktır. Yapılan birçok gelecek araştırmasında, mevcut yapılardan çok daha büyük, çok daha konforlu, daha çok kişinin bir arada yaşadığı buna rağmen bugünkü binalardan daha çevreci devasa binalar inşa edileceği öngörülmektedir. Bu bahsetmiş olduğumuz akıllı binaların, akıllı kontrol sistemlerin, konforlu ve çevreye duyarlı binaların yapılabilmesi için birçok teknolojik, tasarımsal ve finansal yeniliklere ihtiyaç duyulmaktadır. Dijitalleşme, nesnelerin internet (IoT), büyük veri (big data) arttırılmış ve sanal gerçeklik (augmented reality and virtual reality), yapay zeka (artificial intelligence) endüstri 4.0, 3B-4B yazıcılar, yapı bilgi modellemesi (BIM), CFD analizleri, bütünleşik tasarım süreçleri (Integrated Design Process), bulut teknolojisi (Cloud), Blok Zinciri teknolojisi bu binaların tasarlanıp yapılabilmesi için gerekli olan teknolojik, tasarımsal ve finansal yeniklerin altyapısını oluşturmaktadır.

Bilgisayarların hesaplama kabiliyetlerinin artması CFD’nin (Computational Fluid Dynamics) tasarımlarda yoğun olarak kullanılmasına olanak sağladı. CFD’de (Computational Fluid Dynamics) veya Türkçe kullanışı ile HAD (Hesaplamalı Akışkanlar Dinamiği), temel olarak akışkan davranışının etkili olduğu problemlerin, sayısal metot ve algoritmalar ile bilgisayar üzerinde çözülerek analiz edilir. İklimlendirme Sektöründe rüzgâr yükü, doğal havalandırma, hava kalitesi, otopark tahliyesi, duman ve yangın analizlerinde kullanılmaktadır. CFD analizleri gelecekte çok daha yaygınlaşacak hızlı, ekonomik ve daha doğru tasarıma imkân sağlayacaktır. İleride yapay zekâ algoritmalarına sahip CFD analiz programları görebiliriz.

İklimlendirme sektöründe sürdürülebilirlik, ekoloji, kirlenen çevre, karbon emisyonu gibi kavramlarla bütünleşik tasarım süreçleri (Integrated Design Process) kavramına daha da önem kazandırmış durumdadır. Bütünleşik tasarım süreçleri mimari, statik, elektrik, mekanik, yangın, otomasyon gibi farklı disiplerinin bir arada çalışmasını gerektirdiğinden, tasarım ofislerinin yapı bilgi modellemesine (BIM) geçiş sürecini hızlandırmıştır. Bundan dolayı yapı sektöründe tasarım firmalarının yapı bilgi modellemesine uygun tasarım programlarına ihtiyaç duymaktadır. Bu ihtiyaçtan dolayı BIM’e uygun üç boyutlu tasarım yapabilen, aynı dosya üzerinde farklı kişilerin aynı ortamda bulunma zorunluluğu olmadan çalışabildiği BIM programları geleneksel CAD programları ile birlikte kullanılacaktır. Bu tasarım programları modele ve proje detaylarına her yerde ve tüm cihazlardan erişebilme imkanı verdiğinden aynı ofiste çalışma zorunluluğunu ortadan kaldıracak internet altyapısı olan her yerde çalışma imkanı sağlayacaktır. Parametrik tasarım yapılmasına olanak sağlayan BIM programları bu alanda çalışanların programlama bilgisine sahip olması daha hızlı tasarım yapmalarına imkân sağlayacaktır. Firmalar verilerinin büyük bir kısmını artık internet üzerinden 7/24 ulaşabilecekleri bulutta (Cloud) depolayacaklardır. Nesnelerin interneti (IoT) teknolojisi akıllı binaların ve akıllı şehirlerin oluşmasında en çok katkı sağlayacak teknolojik gelişmedir. Yapılan araştırmalara göre akıllı bina pazarı 2022 yılında 213 milyar Euro olması beklenmektedir. Birçok alt başlık olmakla beraber en önemli başlık bina enerji tüketiminin ve konforunun en önemli parçası olan iklimlendirme. Üç aşamada inceleyebiliriz. Bina otomasyon sisteminin internete bağlanması, ana ekipmanların internete bağlanması ve komponentlerin internete bağlanması. Arttırılmış ve sanal gerçeklik (augmented reality and virtual reality) adlandırılıyor. Kısa deyimi ile tasarlanan bir projenin nasıl görüneceğini tespit eden ve görüntüsünü sağlayan sistemdir. AR Teknolojisi henüz yaygınlaşmadı, fakat BIM gibi sistemlerin gelişmesi, proje tasarımlarının 2 boyuttan 3 boyuta geçmesiyle, AR teknolojisi daha da yaygınlaşacaktır. Elektrik ve mekanik süperpozeleri anlık yapabilmek, tüm kritikleri revizyon notlarını, ekip arkadaşlarınızın uyarılarını hem de birebir yerinde. Hayal gibi görünen bu teknoloji, AR ile gelecekte mümkün olacaktır. Endüstri 4.0 imalat sektöründe köklü bir değişime neden olmuştur. Nesnelerin interneti, internetin hizmetleri ve siber-fiziksel sistemlerden oluşan bir değerler bütünüdür. Aynı zamanda bu yapı akıllı fabrika sisteminin oluşmasında büyük rol oynar. Endüstri 4.0’ın maliyetleri düşürmesi ve çevresel farkındalığın artmasıyla akıllı binalara geçiş sürecine geçişi hızlandırması beklenmektedir. 3B yazıcılar üretim süresi, modülerlik ve maliyet gibi parametrelerde sağladığı avantajlar ile son yılların akıllı üretim teknolojilerinde kritik bir öneme sahiptir. 3B yazıcılarla ev gibi büyük ölçekli çıktılar alınmasının yanında inşaatta kolay entegre olabilen iklimlendirme cihazları parçaları gibi küçük ölçekli parçalar da basılabiliyor. Önemli bir pazar haline gelen 3D yazıcı sektörü akıllı üretimin yaşandığı 4. sanayi devrimine yön veren oluşumlardan biri konumunda. Ancak bu baskı üretim teknolojisi 3D yazıcılar ile sınırlı kalmayacak gibi gözüküyor. Yakın gelecekte sadece ürünün akıllı olması değil, ürünün basımında kullanılan malzemenin de akıllı olması gerekiyor. Akıllı ve programlanabilir malzemeler, kendi kendini inşa ederek proses işleyişinde zaman ve verimlilik sağlıyor. Bu akıllı malzemeler ile baskı üretim ise 4D yazıcılar ile yapılabiliyor.

İklimlendirme sektörü bu gelişmelere uyum sağlamak için nasıl bir hazırlık yapmalı?

Şirketlerimizi ve sektör çalışanlarının değişime hazırlamalıyız. Sektörde farklı niteliklere sahip çalışanlara ihtiyaç duyulacaktır. Bu ihtiyacı kapatmak için sektörel derneklerin vereceği nitelikli eğitimler ve çalışanların hayat boyu öğrenme yetkinliğine sahip olması gerekmektedir.

Çağımızda değişim ve dönüşüme günlük politikalarla yaklaşılırsa yakalamak mümkün olmaz. Trendleri iyi takip etmek, yapısal (structured) ve yapısal olmayan (unstructured) veriyi iyi analiz etmek ve seçenekli senaryolar oluşturabilmek gerekir. Bu tür stratejik planlamalar ancak fütürizmin desteğiyle yapılırsa başarı şansı artmaktadır. Sektörel dernekler gelişmeleri yakından takip etmeli ve sektörü bilgilendirmelidir. Dernekler kendi bünyelerinde dijitalleşme çalışmaları yapmalı, özellikle endüstri 4.0, yapı bilgi modellemesi ve IoT konularında Ar-Ge faaliyetlerini desteklemeleri ve bu konularda standartları belirlemelidir. Dernekler yaptıkları çalışmalar ile kamuyu bilgilendirmeli ve bu bilgiler ile uygulanabilir yasa ve yönetmeliklerin çıkmasını sağlamalıdır. Şirketler bilgi paylaşımına daha fazla önem vermeli ve beraber ürün ve hizmet geliştirmenin (açık inovasyon) yöntemlerini bulmalıdır. Şirketlerin ve tasarımcı firmaların yeni teknolojileri kullanılması teşvik edilmelidir. Sektör temsilcileri kamuoyu, sanayi ve karar vericilerde konuyla ilgili farkındalık oluşturmak için çalışmalar yapması Konunun çok boyutlu niteliğine uygun olarak akademi, sanayi, kamu ve diğer ilgili tarafları bir araya getirecek uzmanlık mekanizmasını kurarak işletmek diğer birçok çalışmanın çatısını oluşturabilir. Bu mekanizma öncelikle mevcut durum, boşluk, etki ve ihtiyaç çözümlemelerinin yapılmasını ve buradan hareketle kapsamlı bir gelecek çalışması oluşturulmasını kolaylaştırabilir. Kamu / Özel sektör işbirliği içerisinde gerekli standartları belirlemek ve hukuki altyapıyı oluşturmak; teşvikleri planlanmak ve yönlendirmek devletin çalışmaları arasında sayılabilir.